Τοξικό αέρα αναπνέουν 6 ελληνικές πόλεις

Αέρα-δηλητήριο «εμπλουτισμένο» με τοξικά μικροσωματίδια και αέριους ρύπους που συνδέονται με αύξηση της θνησιμότητας αναπνέουν οι κάτοικοι έξι ελληνικών πόλεων, σύμφωνα με πρόσφατη ευρωπαϊκή Έκθεση.
Η Θεσσαλονίκη καταλαμβάνει την πρώτη θέση όσον αφορά τις υπερβάσεις των ορίων στα αιωρούμενα μικροσωματίδια. Η Αθήνα ακολουθεί στην 3η θέση, η Λάρισα στην 5η, η Πάτρα στην 7η, ο Βόλος στην 13η και το Ηράκλειο στην 20ή. Όσο για τις υπερβάσεις των ορίων συγκέντρωσης διοξειδίου του αζώτου, η Αθήνα βρίσκεται στη δεύτερη και η Θεσσαλονίκη στη 10η θέση των πιο επιβαρημένων πόλεων της Ευρώπης, ενώ για τις υπερβάσεις όζοντος το Ηράκλειο καταλαμβάνει τη 10η θέση και η Αθήνα τη 15η. Τα αποτελέσματα αυτά περιλαμβάνονται στην τελευταία Έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για «την κατάσταση των ευρωπαϊκών πόλεων» (Μάιος 2007). «Τα τελευταία 20 χρόνια τα περισσότερα αποτελέσματα για βλάβες στην υγεία αποδίδονται στη ρύπανση από μικροσωματίδια. Στη χώρα μας έχουμε πολύ υψηλές τιμές και στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, αλλά και σε άλλες πόλεις της περιφέρειας» λέει στα «ΝΕΑ» η κ. Κλέα Κατσουγιάννη, καθηγήτρια Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία συμμετέχει στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα ΑΡΗΕΑ για τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία. Άμεσες επιπτώσεις. «Τα ευρήματά μας αναφέρουν ότι οι βραχυχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων είναι 0,5 με 1% αύξηση θνησιμότητας κατά τις ημέρες με υψηλές συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων, ενώ η μακροχρόνια έκθεση στα τρέχοντα επίπεδα ρύπανσης μειώνει από μισό έως ένα έτος το προσδόκιμο ζωής. Επιπλέον, τις ημέρες που έχουμε υπερβάσεις παρατηρείται αύξηση των εισαγωγών επειγόντων περιστατικών στα νοσοκομεία, καθώς και αύξηση στα αναπνευστικά προβλήματα. Άλλωστε, οι υψηλές συγκεντρώσεις διοξειδίου του αζώτου επηρεάζουν τη θνησιμότητα, ανεξάρτητα από τα μικροσωματίδια. Μάλιστα έχει υπολογιστεί ότι για κάθε 10 μικρογραμμάρια αύξηση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του αζώτου η θνησιμότητα αυξάνεται κατά 0,3%», επισημαίνει η κ. Κατσουγιάννη. «Υπάρχουν αναφορές για περιοχές της Ευρώπης που εμφανίζουν υψηλότερες συγκεντρώσεις αιωρούμενων μικροσωματιδίων συγκριτικά με τη Θεσσαλονίκη. Αυτές εντοπίζονται στη Βόρεια Ιταλία και στο Βέλγιο. Την προηγούμενη δεκαετία υπήρξε πτωτική τάση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Θεσσαλονίκη, ενώ κατά την τρέχουσα δεκαετία οι συγκεντρώσεις έχουν σταθεροποιηθεί. Κατά προσέγγιση εκτιμάται ότι οι τιμές βρίσκονται 70% πάνω από τα όρια», λέει στα «ΝΕΑ» η κ. Κωνσταντίνη Σαμαρά, αναπληρώτρια καθηγήτρια Τμήματος Χημείας του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, που αυτή την περίοδο ερευνά τη χημική σύσταση των αιωρούμενων μικροσωματιδίων της πόλης. «Βρήκαμε ότι τα πλέον επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία μικροσωματίδια είναι τα ΡΜ2,5, καθώς περιέχουν βαρέα μέταλλα, τοξικά στοιχεία και καρκινογόνες ουσίες. Λόγω του μικρού μεγέθους τους καταλήγουν στα βαθύτερα τμήματα του αναπνευστικού, ενώ αυτά με διάμετρο από 7 έως 10 εκατομμυριοστά του μέτρου μένουν στη μύτη και δεν έχουν μεγάλο ποσοστό τοξικών. Όλα αυτά που είναι μικρότερα από 7 διεισδύουν στο αναπνευστικό σύστημα», επισημαίνει η κ. Σαμαρά. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχουν εφαρμοστεί ευρωπαϊκά όρια για την έκθεση στα ΡΜ2,5 και ως εκ τούτου οι συγκεντρώσεις τους δεν παρακολουθούνται στην Ελλάδα. Διάτρητα φίλτρα. «Όταν έχουμε τόσο μεγάλες συγκεντρώσεις κοντά σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις, το πιο πιθανό είναι ότι κατά τη συγκεκριμένη ώρα κάποια φίλτρα δεν λειτουργούσαν κανονικά», λέει στα «ΝΕΑ» ο δρ Ευάγγελος Μαραζιώτης, διευθυντής του Εργαστηρίου Πυρηνικής Τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών και υπεύθυνος του προγράμματος παρακολούθησης των ατμοσφαιρικών ρύπων στην πόλη της Πάτρας. «Σύμφωνα με τις μετρήσεις μας, οι υπερβάσεις των ανώτατων ορίων στην Πάτρα κυμαίνονται στις 130 με 140 ημέρες τον χρόνο. Μία από τις βασικές πηγές ρύπων είναι το λιμάνι, το οποίο συμβάλλει τουλάχιστον κατά 20% στο πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης της πόλης. Για το διοξείδιο του θείου ενοχοποιούνται κατά κύριο λόγο οι πηγές καύσης πετρελαίου, ενώ για τα οξείδια του αζώτου, τα μικροσωματίδια και το όζον κυρίως η οδική κυκλοφορία», επισημαίνει ο κ. Μαραζιώτης, που αυτή την περίοδο επιχειρεί να χαρτογραφήσει τις μεγαλύτερες πηγές ρύπων της Πάτρας. Ακόμα μία πόλη που πλήττεται από την ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ο Βόλος, ο οποίος, από τους πρώτους δύο μήνες του 2008 έχει εξαντλήσει τις 35 υπερβάσεις σε συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων που έχει θέσει ως όριο η Ε.Ε., σύμφωνα με τις μετρήσεις του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Ειδικότερα, τον Ιανουάριο, στον σταθμό του Πεδίου του Άρεως καταγράφηκαν 20 ημέρες υπέρβασης του ορίου των 50 μgr/m3 και τον Φεβρουάριο 15, ενώ η υψηλότερη μέση ημερήσια τιμή κατά το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα έφτασε τα 92 μgr/m3-- σχεδόν 100% πάνω από τις ανώτατες επιτρεπόμενες τιμές.